Kompresörlerde Dikkat Edilmesi Gereken Parametreler
7 Mayıs 2024, Salı
Endüstriyel tesislerdeki kompresörler, hem iş süreçlerinin aksamadan yürütülmesi hem de enerji tasarrufu sağlayabilmek adına kritik bir rol oynar. Bu makineler, hava ya da gaz gibi akışkanları sıkıştırma işlemi yoluyla çalışır ve bu işlem sırasında elektrik tüketimi, soğutma kapasitesi gibi faktörler büyük önem taşır. Kompresörlerin verimli bir şekilde çalışabilmesi için, bazı parametrelerin dikkatli bir şekilde izlenmesi ve optimizasyonunun yapılması gereklidir. Ancak bu sayede, işletmeler hem enerji tasarrufu yapabilir hem de kompresörlerin uzun ömürlü olmasını sağlayabilir.
Kompresör seçimi ve bakımı konusunda dikkat edilmesi gerekenler, çoğu zaman kompresörün tipine göre değişiklik gösterir. Örneğin, pistonlu kompresörler, tesislerdeki en kritik varlıklardan bazıları olup, en fazla bakım isteyen makinelerdendir. Bu nedenle, bu tür makineler için programlanmamış bakımı ve makine parçalarına zarar verme ihtimalini ortadan kaldırmak üzere birkaç önemli parametreyi takip etmek üzere adanmış izleme sistemleri gereklidir. En önemli mekanik göstergeler ise şunlardır:
Darbe
Darbe, genellikle (ileri geri hareketli) kompresörlerde, pistonun silindir içerisinde hareket etmesiyle meydana gelir. Bu hareket esnasında yüksek genlikli ve çok kısa süreli zirveler üreten darbeler oluşur. Bu tür darbelerin ölçülmesi, vibro sensörlerle güç olduğundan, darbe sensörleri kullanılarak yapılır. Darbe, kompresör performansının sürekli olarak kontrol edilmesi ve gerekli bakımın zamanında yapılabilmesi için önemlidir. Özellikle enerji yoğun endüstrilerde, kompresörün kW soğutma değerlerinin ve diğer parametrelerinin izlenmesi, verimliliği artırmak ve işletme maliyetlerini düşürmek adına kritik öneme sahiptir.
Darbe algılama teknikleri, pistonlu kompresörlerin takibi için etkili bir araç olarak kabul edilir. Piston, silindir boyunca ilerlerken, kısa süre içinde yüksek şiddette zirveler yaratan darbeler meydana gelir. Bu tür sinyaller titreşim algılayıcıları ile doğru bir şekilde tespit edilemez, bu nedenle darbe algılayıcıları tercih edilir.
Titreşim
Titreşim, makinelerin performansı ve güvenilirliği üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Titreşimin seviyesi, makinenin sağlıklı çalışıp çalışmadığının belirlenmesinde önemli bir parametre olarak kabul edilir. Bu nedenle, titreşimin seviye olarak izlenmesi ve analiz edilmesi, kompresörlerin bakım ve arıza tespit süreçlerinde kritik bir rol oynar.
Vibrasyon ölçümleri, pistonlu kompresörler üzerinde yapılabilir fakat bu tip kompresörlerin doğal davranışları nedeniyle ölçümler zorlaşabilir. Ancak, vibrasyon davranışındaki değişikliklerin gözlemlenmesi gereken bazı önemli makine parçaları bulunmaktadır. Vibrasyon ölçümleri, pistonlu kompresörlerde zorluklar içerse de geri dönüşümlü kompresörlerin doğal davranışı göz önünde bulundurulmalıdır.
Çubuk Yer Değiştirme
Pistonun ve piston çubuğunun zamanla aşınması sonucu yer değiştirmesi ile karakterize edilir. Aşınma, pistonun düşmesine ve piston çubuğunun sarkmasına yol açar. Bu durum, kompresörü ciddi şekilde etkileyebilir ve performans kaybına neden olabilir. Ancak, uygun izleme ve bakım yöntemleri kullanılarak, bunu telafi etmek mümkündür. Piston ve piston çubuğunun dikey yer değiştirmesi kontrol edilir ve uygun ayarlamalar yapılır. Bu sayede pistonun ve piston çubuğunun aşırı sıkıştırmadan kaynaklanan hasarı önlenmiş olur.
Sıcaklık
Sıcaklık, kompresör üreticilerinin ve kullanıcılarının sürekli olarak üzerinde durduğu temel bir konudur. Kompresörler, özellikle basınç ve sıcaklık değişikliklerine karşı son derece hassastır. Bu nedenle, basınç ve yüksek sıcaklıklarda kompresörün etkili bir şekilde çalışması için doğru tasarım ve malzeme seçimi kritik öneme sahiptir. Sıcaklık, kompresör parçalarının genleşmesine veya büzülmesine neden olabilir, bu da mekanik arızalara veya performans kaybına yol açabilir. Dolayısıyla, kompresör üreticilerinin, bu sıcaklık değişikliklerini dikkate alarak ürünlerini tasarlamaları gerekmektedir.
Kompresöre bağlı olarak, sıcaklık değişimleri sadece performansı değil, aynı zamanda güvenliği de etkileyebilir. Kompresör içerisindeki basınç ve sıcaklık artışı, patlama veya yangın riskini artırabilir. Bu nedenle, kompresör üreticilerinin, cihazlarının yüksek basınç ve sıcaklık koşullarında bile güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak için gerekli önlemleri alması önemlidir.
Sıcaklığın etkilediği yineleme tipli kompresör bileşenleri arasında emme ve basma valfleri ile yataklar bulunur. Bu bileşenlerin sıcaklığı, zarar görmelerini veya kompresör verimliliğinin azalmasını önlemek için sürekli olarak izlenmelidir. Yineleme tipli kompresörleri izlemek için birçok sıcaklık sensörü bulunmaktadır.