Basınçlı hava kompresörü pek çok elemanının bir arada çalıştığı bir sistemdir. Basınçlı hava tankından, kompresör hava regülatörüne kadar pek çok elemanı bünyesinde barındırmaktadır. Bu yazımızda basınçlı hava kompresörü elemanlarından bahsedeceğiz.

 Basınçlı Hava Kompresörü Nedir?

Basınçlı hava kompresörü, atmosferik havayı yüksek basınca sıkıştıran bir makinedir. Temel olarak, bir kompresör, bir enerji kaynağından (elektrik motoru, dizel motor, gaz motoru vb.) aldığı gücü kullanarak havayı sıkıştırır ve yüksek basınçlı bir hava kaynağı oluşturur.

Basınçlı hava kompresörleri genellikle şu şekilde çalışır.

Emme: Kompresör, atmosferik havayı emmek için bir emme valfi kullanır. Emilen hava filtreden geçer ve temizlenir.

Sıkıştırma: Emilen hava, bir silindir ve piston sistemi veya vidalı rotorlar gibi mekanizmalar aracılığıyla sıkıştırılır. Kompresör, hava moleküllerini bir araya sıkıştırarak hacmini azaltır ve basıncını artırır.

Soğutma: Sıkıştırılan hava, genellikle bir soğutma sistemiyle soğutulur. Bu, hava sıcaklığını düşürerek yoğuşma riskini azaltır ve daha verimli bir sıkıştırma sağlar.

Depolama: Sıkıştırılan hava, bir hava deposuna iletilir ve burada yüksek basınçlı bir hava kaynağı olarak depolanır. Hava deposu, sistemdeki basınç dalgalanmalarını düzenler ve ihtiyaç duyulduğunda hava sağlar.

Kontrol ve Dağıtım: Depolanan basınçlı hava, kontrol valfleri ve boru hatları aracılığıyla kullanım noktalarına yönlendirilir. Pnömatik ekipmanlar, araçlar veya makineler, basınçlı havayı kullanarak belirli işlemleri gerçekleştirir.

Basınçlı hava kompresörleri, farklı tiplerde gelir ve farklı çalışma prensiplerine sahiptir. Örneğin, yaygın olarak kullanılan tipler arasında pistonlu kompresörler, vidalı kompresörler, döner paletli kompresörler ve santrifüj kompresörler bulunur. Seçilen kompresör tipi, uygulama gereksinimlerine ve hava akışı ihtiyaçlarına bağlı olarak belirlenir.

 Basınçlı Hava Kompresörü Elemanları Nelerdir?

Basınçlı hava kompresörü, çeşitli elemanlardan oluşan bir makinedir. İşte, genel olarak basınçlı hava kompresörünün temel elemanları:

Emme Filtresi: Kompresörün havayı emmeden önce atmosferden toz, kir, partikül ve diğer kirleticileri temizlemek için kullanılan bir filtreleme elemanıdır. Emilen havanın temiz ve saf olmasını sağlar.

Emme Valfi: Kompresörün emme aşamasında atmosferik havayı içeri çektiği ve sıkıştırma odasına girmesine izin verdiği valftir. Emme valfi, pistonlu kompresörlerde pistonun veya vidalı kompresörlerde rotorların hareketiyle açılıp kapanır.

Sıkıştırma Elemanı: Basınçlı hava kompresörünün içerisinde bulunan sıkıştırma elemanı, havayı sıkıştırarak basınçlı hava oluşturur. Bu eleman genellikle pistonlar, vidalı rotorlar, döner paletler veya santrifüj çarklar gibi farklı tiplerde olabilir.

Soğutma Sistemi: Kompresörün içerisindeki sıkıştırılan hava ısınır. Soğutma sistemi, sıkıştırılan havanın sıcaklığını düşürmek için kullanılır. Genellikle hava veya su soğutmalı radyatörler veya yağ soğutucuları gibi bileşenler içerir.

Yağlama Sistemi: Bazı kompresörler, sıkıştırma elemanlarının ve diğer hareketli parçaların sürtünmesini azaltmak ve çalışma verimliliğini artırmak için yağlama gerektirir. Yağlama sistemi, kompresörün içindeki parçaların yağlanmasını ve korunmasını sağlar.

Kurutucu Sistemi: Basınçlı hava kurutucu, basınçlı hava sistemlerindeki nemin ve su buharının uzaklaştırılması için kullanılan bir cihazdır. Bu kurutucular, basınçlı havayı soğutarak su buharını yoğuşturur ve ardından bu yoğuşmuş suyu sistemden uzaklaştırarak kuru hava elde eder. Bu şekilde, basınçlı hava sistemindeki nemin kontrol altında tutulması sağlanır.

Basınç Ayarı ve Kontrol Sistemleri: Basınçlı hava kompresöründe, belirli bir çalışma basıncını sağlamak için basınç ayarı ve kontrol sistemleri bulunur. Bu sistemler, basınç seviyesini izler, koruma ve kontrol fonksiyonları gerçekleştirir ve gerektiğinde kompresörün çalışmasını durdurur veya devreye alır.

Depolama Tankı: Basınçlı hava kompresöründen üretilen basınçlı hava, bir depolama tankına yönlendirilir. Depolama tankı, basınçlı havayı depolar ve basınç dalgalanmalarını düzenler. Ayrıca, hava akışının düzenlenmesi ve kullanım noktalarına dağıtılması için bir puan olarak işlev görür. Bu elemanlar, basınçlı hava kompresörünün temel bileşenlerini temsil etmektedir.

 Basınçlı Hava Tankı Nedir?

Basınçlı hava tankı, basınçlı hava sistemlerinde basınçlı havanın depolandığı ve düzenlendiği bir kapasitedir. Aynı zamanda hava rezervuarı veya hava deposu olarak da adlandırılır.

Basınçlı hava tankının ana amacı, kompresör tarafından üretilen basınçlı havayı depolamak ve gerektiğinde kullanılabilir hale getirmektir. Tank, basınçlı hava sistemlerinde basınç dalgalanmalarını düzenler, basınçlı hava kaynağını stabilize eder ve hava akışını düzenler.

Basınçlı hava takının bazı temel işlevleri şunlardır:

Basınç Dengeleme: Basınçlı hava tankı, kompresör tarafından üretilen hava akışının dalgalanmasını düzenler. Kompresör, gerektiğinde hava üretir ve tank, fazla üretilen hava miktarını depolar. Bu sayede, hava akışı daha stabil bir şekilde sağlanır.

Acil Durum Kaynağı: Enerji kesintisi veya kompresör arızası gibi durumlarda, basınçlı hava tankı, sisteme beslemek için kullanılabilir bir acil durum kaynağı olarak hizmet eder. Tankta depolanan basınçlı hava, belirli bir süre boyunca sistemdeki ekipmanların çalışmasını sürdürebilir.

Basınç Sabitleme: Basınçlı hava tankı, belirli bir çalışma basıncını korumak için kullanılır. Kompresör tarafından üretilen hava, tanka iletilir ve burada belirlenen basınç seviyesine ulaşınca kompresörün çalışması durdurulur. Basınç tankındaki basınç düştüğünde ise kompresör tekrar devreye girer ve basıncı yeniden yükseltir.

Su ve Partikül Ayrıştırma: Basınçlı hava tankı, sisteme iletilen hava içindeki su buharını ve partikülleri ayrıştırma işlevi görebilir. Yoğuşan su buharı, tankın alt kısmında biriken su birikintisine toplanır ve periyodik olarak boşaltılır.

Basınçlı hava tankı, genellikle çelik veya alüminyum gibi dayanıklı malzemelerden imal edilir. Boyutları ve kapasiteleri, basınçlı hava ihtiyacına ve uygulama gereksinimlerine bağlı olarak değişebilir. Ayrıca, tanklar üzerinde basınç göstergesi, emniyet valfi ve bağlantı noktaları gibi ek özellikler bulunabilir.

 Basınçlı Hava Kurutucu Nedir?

Basınçlı hava kurutucu, basınçlı hava sistemlerindeki nemin ve su buharının uzaklaştırılması için kullanılan bir cihazdır. Çalışma prensibi, basınçlı havadaki su buharını yoğuşturarak sıvı su haline getirmek ve daha sonra bu suyu sistemden uzaklaştırmaktır. Böylece, basınçlı hava sistemindeki nem miktarı azaltılır ve kurutulmuş bir hava kaynağı elde edilir.

Basınçlı hava kurutucularının ana amacı, nemin neden olduğu olumsuz etkileri önlemek ve hava sistemlerinin güvenli, verimli ve dayanıklı bir şekilde çalışmasını sağlamaktır. Nemli hava, basınçlı hava sistemlerinde çeşitli sorunlara neden olabilir, örneğin:

Korozyon ve Paslanma: Nemli hava, boru hatları, valfler, hava araçları ve diğer ekipmanlarda korozyona ve paslanmaya yol açabilir. Bu durum, ekipmanın ömrünü kısaltır ve bakım maliyetlerini artırır.

Hava Aracı Sorunları: Nemli hava, pnömatik sistemlerde valf hızını azaltabilir, valflerde yapışmalara ve kaçaklara neden olabilir. Bu da ekipmanın doğru şekilde çalışmasını engeller.

Kötü Kalite Kontrolü: Nemli hava, üretim süreçlerinde istenmeyen sonuçlara neden olabilir. Örneğin, nemin varlığı, boyama veya kaplama işlemlerinde istenmeyen sonuçlar doğurabilir veya ürünlerin kalitesini etkileyebilir.

 Hava Kompresörü Filtresi Nedir?

Hava kompresörü filtresi, basınçlı hava sistemlerinde kullanılan bir bileşendir. Temel olarak, kompresörün emme aşamasında havayı temizlemek ve sisteme zarar verebilecek partikülleri, kirleri ve kirleticileri tutmak için kullanılır. Hava kompresörü filtresi, hava kalitesini iyileştirmek, ekipmanı korumak ve sistemin verimli çalışmasını sağlamak için önemlidir.

Hava kompresörü filtresi, iki ana tipe sahip olabilir:

Emme Filtresi: Bu filtre, kompresörün atmosferden havayı emdiği noktada bulunur. Temel amacı, emilen havadaki toz, kir, partikül, polen ve diğer zararlı maddeleri yakalamaktır. Emme filtresi, hava sisteminin içine girmeden önce havayı temizleyerek, kompresörün içindeki parçaların korunmasını ve daha saf basınçlı hava üretimini sağlar.

Yağ Ayırma Filtresi: Bu filtre, yağlı kompresörlerde kullanılır ve emilen havadaki yağ buharını ve yağ damlacıklarını yakalar. Yağ ayırma filtresi, yağın basınçlı hava sistemine girmesini önleyerek, havayı daha temiz ve yağsız hale getirir. Bu, hava kalitesini artırır ve hava sistemine bağlı ekipmanların ömrünü uzatır. Hava kompresörü filtresinin düzenli olarak bakımı ve temizlenmesi önemlidir. Kirli veya tıkanmış bir filtre, hava akışını engeller ve kompresörün performansını düşürebilir. Bu nedenle, filtrelerin periyodik olarak kontrol edilmesi, temizlenmesi veya değiştirilmesi gerekebilir.

 Kompresör Hava Regülatörü Nedir?

Kompresör hava regülatörü, basınçlı hava sistemlerinde kullanılan bir ayar cihazıdır. Temel olarak, kompresör tarafından üretilen basınçlı havanın akışını ve basıncını kontrol etmek için kullanılır. Hava regülatörleri, istenen basınç seviyesini ayarlamak ve sabit tutmak için kullanılır.

Kompresör hava regülatörünün temel işlevleri şunlardır:

Basınç Ayarı: Hava regülatörü, basınçlı hava sistemine giren hava basıncını ayarlar. Bu, sisteme beslenen basınçlı havanın istenen değerlere göre ayarlanmasını sağlar. Regülatör, kullanıcının belirlediği basınç seviyesine göre hava akışını kontrol eder.

Basınç Sabitleme: Hava regülatörü, belirli bir basınç seviyesini sabit tutmak için kullanılır. Kompresör tarafından üretilen hava basıncı değişebilir, ancak regülatör, belirlenen basınç değerine ulaşıldığında hava akışını keser veya azaltır. Bu şekilde, sistemdeki basınç istenen aralıkta sabit tutulur.

Hava Akış Kontrolü: Hava regülatörü, basınçlı hava akışını kontrol ederek, sisteme iletilen hava miktarını düzenler. Bu, hava sistemine bağlı ekipmanın doğru ve stabil bir şekilde çalışmasını sağlar. Regülatör, hava akışını kullanıcının ihtiyaçlarına ve uygulama gereksinimlerine göre ayarlanabilir.

Güvenlik: Hava regülatörü, sistemin aşırı basınçtan korunmasını sağlar. Ayarlanan maksimum basınç seviyesini aşan durumlarda regülatör devreye girer ve hava akışını keser. Bu, sistemde oluşabilecek zararları ve tehlikeli durumları önler.

Hava regülatörleri genellikle basınç göstergesi, ayar düğmesi ve hava çıkışı bağlantıları gibi özelliklere sahiptir. Bu özellikler, kullanıcının hava basıncını izlemesini, ayarlamasını ve hava sistemine bağlantılar yapmasını sağlar. Hava regülatörü, birçok basınçlı hava uygulamasında kullanılan önemli bir bileşendir ve doğru bir şekilde ayarlanması ve düzenli bakımı önemlidir.