Birçok iş dalında kullanılan kompresör sistemlerinin çalışma prensibi var olan havayı sıkıştırıp basıncını artırarak zor mekanik hareketleri gerçekleştirmek üzerine kurulmuştur. Sıkıştırma sonrası hava ısınır ve soğutulması gerekir. Bu yüzden soğutucuların kompresör açısından önemi çok büyüktür. Soğutma ve klima sistemlerinin ısı transferi işlemi, kompresörün sıkıştırma prensibine bağlı olarak ya tek ya da çift kademe ile gerçekleştirilir.

Soğutma grubu tasarımlarında, enerji verimliliği açısından basınç kaybının minimum olması önemlidir. Kompresörlerde sıkıştırma yolu ile basınçlı hava elde edilirken kullanılan elektrik enerjisinin %80 - 90’lık dilimi ısı enerjisine dönüşür. Eğer elektrik, gaz ya da sıvı yakıt kullanılan bir proses varsa ısı enerjisi yüzdesinin artma ihtimali de yüksektir. Bu ısı enerjisi, çeşitli sistemler kullanılarak besleme suyu ön ısıtması, kazan yanma havası gibi belirli amaçlar için kullanılabilir. Vidalı, eksenel, santrifüj, pistonlu kompresör vb. gibi birçok çeşidi bulunan sistemlerin soğutma mekanizmaları da su ve hava soğutmalı olmak üzere iki çeşittir.

 Su Çevrimi İle Çalışan Açık Sistemler

Söz konusu sistemlerde soğutma, hariçten elde edilen bir su kaynağına bağlanarak yapılır. Su, kompresörden geçer ve sıcaklığı soğutucu işlevini tamamlayarak atık olarak sistemden çıkar. Sıcaklık istenen seviyeye ulaşınca su kaynağına ihtiyaç kalmaz. Bu nedenle kompresörün bir termometreyle sürekli olarak kontrol edilmesi önem taşır. Sistemin aldığı su kaynağı, herhangi bir göl, deniz ya da tatlı su olabildiği gibi şehir suyu da olabilir. Ancak bu sistem kullanılacaksa maliyet hesaplarına dikkat etmek gerekir. Kompresörün bakımının yanı sıra kaynak suyundaki safsızlık ve partiküller nedeni ile soğutma sisteminde bulunan giriş filtrelenmelidir. Bu filtrelerin değiştirilebilir şekilde olması, soğutma işlevini yerine getirmeye engel teşkil edecek kireç, kir gibi filtre tıkanıklığı probleminin önüne geçer. Filtre temizlendiği ya da değiştirildiği andan itibaren soğutma sistemi eski verimliliği ile çalışmaya devam eder ve sistem yenilenmiş olur.

 Su Çevrimi İle Çalışan Kapalı Sistemler

Bu sistemlere kapalı sistemler de denir. Aynı su, sistem içinde döner ve ısı enerjisini aktararak kompresörü soğutur. Burada suyun taşıdığı ısı enerjisini alan başka bir sistemin daha olması gerekir. Bu sistem de genellikle dıştan bir diğer su devresi ya da ısı değiştiricisidir. Harici su ile soğutulan kapalı sistem sularda çeşitli borular, soğutma kanatçıkları gibi bileşenleri olan soğutma ızgaraları görev alır. Etraftan gelen hava, bir ya da daha fazla fan ile boru ve kanatçık sistemine gönderilir. Su, soğutma suyunun 5°C üzerine kadar soğutulur. Isı değiştiricisi olarak hava kullanılıyorsa soğutma suyu sisteminin içi saf ve demineralize su ile doldurulur. Glikol gibi bir antifriz eklenmeli ve kompresör sistem içindeki su akışının hesaplanması tekrarlanmalıdır. Suyun ısısal kapasitesi ve akışkanlığı glikol eklendikten sonra farklılaşır. Bu da elde edilecek verimi etkiler. Bu nedenle akışkan hesaplarının tekrarlanması önem taşır. Sistemi ilk kez doldurmadan önce tamamen temizlemek gerekir. Kapalı su sistemlerinde, soğutma suyu sistem içinde korozyona neden olmasın diye dayanıklı malzemeler kullanılır.

 Hava Soğutmalı Sistemler

Daha yeni modellerin birçoğunda kompresör ünitelerinin soğutma kısımları hava soğutmalıdır. Hava kompresör bölümünün içindeki zorlamalı havalandırma sistemi ile motorun ürettiği ısı enerjisinin %100’e yakın kısmı taşınmış ve soğutma işlemi gerçekleştirilmiş olur. Özellikle vidalı kompresör sistemleri başlangıç, işletim gibi katlanılan maliyetler açısından oldukça avantajlıdır. Soğutma sistemlerinde kademeli kompresör kapasitesi kontrolü varsa verim en üst seviyededir. Yoğunlaştırıcı ve soğutucu akışkan akışı kontrolünün otomatize edilmesi için genellikle elektronik genleşme valfleri kullanılır. Sistemi kullanan kişiler, bir ekrandan sistem ile ilgili tüm bilgileri görüntüleme avantajına sahiptir. Kolay kurulum, bakım ve onarım sistemlerine sahip olan vidalı kompresörler ve havalı soğutma sistemi ile entegre koruma sistemi kurgusu içeren bir yapı tasarlanır. Havanın yer değiştirmesi işlemi, sistemin motorunu tahrik eden dönüş hızının ayarlanması ile kolaylıkla değiştirilebilir.

İlginizi çekebilir: Basınçlı Hava Sisteminiz Yaza Hazır Mı