Basınçlı hava kompresörleri, işletmelerin ihtiyaç duyduğu basınçlı havayı kısa sürede sağlayabilmesi için pek çok tamamlayıcı elemana sahiptir. Bu elemanlar, kompresörün verimli çalışmasına yardımcı olmaktadır. Kompresörün en önemli parçalarından biri olan basınçlı hava tankı, kompresör hava kapasitesini belirleyen temel bir unsurdur. Kompresör hava kapasitesi, işletmeler açısından oldukça kritik bir öneme sahiptir. Bu yazıda, sizlere kompresör hava kapasitesi hakkında detaylı bilgiler sunulmuştur.

 Basınçlı Hava Tankı Nedir?

Basınçlı hava tankı, yüksek basınçlı havayı depolamak ve gerektiğinde kullanmak için tasarlanmış bir cihazdır. Bu tanklar, birçok endüstriyel ve ticari uygulamada kullanılır.

Basınçlı hava tankları genellikle çelik veya alüminyum alaşımlarından yapılmıştır ve içindeki hava, genellikle 100 ila 232 psi arasındaki basınç seviyelerinde tutulur. Tankların boyutları, kullanım amaçlarına ve uygulamalara bağlı olarak değişebilir. Örneğin, küçük bir ev tipi hava kompresörü için kullanılan bir tank, büyük bir endüstriyel tesisin ihtiyacını karşılamak için kullanılan tanktan daha küçük olabilir.

Basınçlı hava tankları, birçok endüstriyel işlemde kullanılır, örneğin; imalat, gıda işleme, kimyasal işleme, petrol ve gaz endüstrisi, otomotiv sanayi, inşaat ve madencilik gibi. Basınçlı hava tankları, doğru şekilde kullanılmazsa ciddi bir tehlike oluşturabilir. Yanlış montaj, düzensiz bakım ve hasarlı tanklar, patlama veya yangın riski yaratabilir. Bu nedenle, basınçlı hava tanklarının kurulumu, bakımı ve onarımı, deneyimli ve eğitimli personel tarafından yapılmalıdır.

 Kompresör Hava Kapasitesi Nedir?

Kompresör hava kapasitesi, bir kompresörün ne kadar hava depolayabileceğini belirleyen bir ölçüttür. Bu kapasite, hava tankının boyutuna ve basınç seviyesine bağlıdır. Hava tankı, bir kompresörün ürettiği yüksek basınçlı havayı depolayan bir cihazdır. Bu tanklar, hava basıncını dengelemek ve hava kaynağındaki dalgalanmaları gidermek için kullanılır. Tankın boyutu, bir kompresörün hava üretme kapasitesinden daha büyük olmalıdır. Ayrıca, hava tankının basınç seviyesi, hava kaynağındaki basınç seviyesinden daha yüksek olmalıdır.

Kompresör hava kapasitesi, hava tankının içindeki maksimum hava hacmini ifade eder. Bu kapasite, genellikle galon veya litre cinsinden ölçülür. Örneğin, bir kompresörün hava kapasitesi 20 galon olarak belirtilebilir. Bu, hava tankının 20 galon hava depolayabileceği anlamına gelir.

Kompresör hava kapasitesi, birçok endüstriyel ve ev kullanımı için farklılık gösterebilir. Küçük ev tipi kompresörler genellikle 1 ila 6 galon arasında bir hava kapasitesine sahipken, endüstriyel kullanım için tasarlanmış büyük kompresörlerin hava kapasiteleri 80 galondan daha büyük olabilir.

• Eğer işletmenizin çok fazla havaya ihtiyacı var ve talepte dalgalanmalar yaşıyorsanız, işletmeniz için bir hava tankına ihtiyaç olduğunu düşünüyorsanız, bu hava tankını mutlaka kompresöre yakın bir yere konumlandırın. Hava tankları işletmenin ihtiyaçlarına göre çok büyük kapasitelerde olabilmektedir. Çok büyük kapasitelerde olduğu için genellikle yerden tasarruf etmek amacıyla işletme dışında konumlandırılmaktadır. Ancak gerek hava şartları gerek ihtiyaç duyulan havaya kolay ulaşmak için mutlaka hava tankını kompresöre yakın konumlandırmak gerekmektedir.

• Vidalı hava kompresörü kullanan pek çok işletme için dakika bazında kompresör kapasitesinin her 1 m3’ü için yaklaşık 14 litrelik bir tank kapasitesi eklenmesi basınçlı hava sisteminin verimini maksimize eder. Vidalı kompresörlerin çalışma sistemi normal kompresörlere oranla oldukça farklıdır. Bu nedenle kompresör sisteminin sağlığını korumak ve yapılan işlerde verimliliği arttırmak için mutlaka bu unsura dikkat etmeniz gerekmektedir.

• Hava tanklarının dondurucu ortamlarda kullanılması durumunda kondensat tahliyelerinin donmaması için gerekli önlemler alınmalı, mümkünse daha düşük ortam sıcaklıklarına göre tasarlanmış tank tipleri tercih edilmelidir. Sizin de işletmeniz normal işletmelere göre çok daha soğuk bir alanda faaliyet gösteriyorsa mutlaka buna uygun bir hava tankı tercih etmeniz gerekir.

• Hava tankı seçimi yaparken hesaplanan ihtiyaçtan biraz daha büyük tank tercih edilmesi daha doğru olacaktır. Sebebi ise az önce bahsettiğimiz gibi işletmelerde mutlaka kompresör kullanımında dalgalanmalar olur. Siz işletmenizin normal dalgalanmalar olmadan kullanabileceği bir hava tankı tercih ederseniz, herhangi bir dalgalanma olması durumunda mağdur olursunuz. Bu nedenle işleri aksatmamak için mutlaka kompresör kapasitesi hesabı yapıldığında ortaya çıkan sonuçtan bir büyük boy tank almak doğru olacaktır.

• Basınçlı hava sisteminde kurutucu kullanılması gerektiği durumlarda ise biri kurutucudan önce biri de kurutucudan sonra olmak üzere iki hava tankı kullanılması gerekmektedir. Sebebi ise kurutucu kaynaklı dalgalanmalar meydana geldiği zaman işlerin aksamasının önüne geçmektir.

 Kompresör Hava Kapasitesi Nasıl Hesaplanır?

Kompresör hava kapasitesi, bir kompresörün işlevsel verimliliği için son derece önemli bir özelliktir. Bu kapasite, bir kompresörün ne kadar hava depolayabileceğini ve ne kadar süre boyunca hava akışını sürdürebileceğini belirler. Hava kapasitesi hesaplaması, belirli faktörlerin göz önünde bulundurulmasıyla yapılır.

Mevcut ve ilerideki hava ihtiyacını tahmin etmenin kolay bir yöntemi, kompresöre bağlanan ekipman ve bu ekipmanların kullanım sürelerini hesaplayarak hava ihtiyacını elde etmektir. Bu tip hesaplamalarda kullanılan makinelerin listesi, bu makinelerin saatlik hava tüketimi verileri ve beklenen kullanım süreleri gereklidir. Hava tüketimi ve kullanım süreleri ile ilgili veri bulunamıyorsa standart değerler kullanılabilir. Makinelerin kullanım sürelerini tahmin etmek biraz zor olabilir, bu nedenle kompresör kapasitesi hesabı sırasında alınan değerler yaklaşık uygulamalarda ölçülmüş olan tüketim değerleri ile mutlaka karşılaştırılmalıdır. Örneğin paketleme makinesi ve boya püskürtme makinesi gibi havayla çalışan büyük makinelerin, düşük kullanım faktörlerine rağmen genellikle sürekli çalışarak uzun süreler boyunca kullanılır. Kompresör kapasitesi, aslında en temel olarak toplam nominal basınçlı hava ihtiyacına göre hesaplanır. Kompresörlerde bulunan serbest çıkış debisi bu hava tüketimi oranını karşılamalıdır.

Bir kompresörün hava kapasitesi, genellikle basınç ve hacim ölçütleri kullanılarak hesaplanır. Basınç, hava kapasitesini belirlemek için en önemli faktördür. Basınç arttıkça, hava molekülleri daha sıkışık hale gelir ve hacim azalır. Bu nedenle, bir kompresörün hava kapasitesi, belirli bir basınç seviyesinde depolayabileceği maksimum hava hacmi ile ilgilidir.

Kompresör kapasitesi hesabı, aşağıdaki formülle yapılabilir:

Hava saklama kapasitesi = Basınç (PSI) x Hava tankı hacmi (galon) / 7.48

Bu formülde, basınç PSI (pound per square inch) cinsinden belirtilir ve hava tankı hacmi galon cinsinden verilir. 7.48, bir galonun kübik fit cinsinden değeridir ve bu nedenle formülde yer alır.

Örneğin, bir 100 galonluk hava tankı için 120 PSI basınçta hava kapasitesi hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılabilir:

Hava kapasitesi = 120 (PSI) x 100 (galon) / 7.48 = 1604.02 litre

Bu hesaplamada, hava kapasitesi litre cinsinden elde edilir.

Çalışma analizi, basınçlı hava ihtiyacı hakkında önemli bilgiler vermektedir. Çalışma analizi üretilecek basınçlı hava miktarı için temel bilgiyi oluşturur. Sanayi işletmelerinin geneli basınçlı hava miktarı ihtiyacında sürekli değişim geçirir, bu nedenle basınçlı hava ihtiyaçları da değişir. Basınçlı hava kaynağının mevcut geçerli koşullara uygun olması ve sistemde oluşacak değişmeler için mutlaka uygun bir genişleme payı bırakılması önemlidir. Çalışma analizi, belirli bir süre boyunca sabit basınçlı hava sistemini inceleyerek gözlemleyebileceğiniz çalışma verilerinin ölçümü ile gerçekleştirilir.

Kompresör kapasitesi hesabı yapılırken mutlaka bahsettiğimiz hususları göz önünde bulundurarak bir hesaplama yapılmalıdır. Bu hususlar sayesinde sisteminiz hem daha verimli çalışır hem de işletmenizde sürekli olarak üretim yapabilirsiniz.

İlginizi çekebilir: Kompresörde Gürültü ve Nedenleri